Blog: Madelin over recente cursussen
Collega Madelin van der Lee ging in januari van dit jaar aan de slag als Adviseur Ecologie. Voor haar functie krijgt ze een aantal interne trainingen die haar in staat stellen om haar werk nóg beter te doen. Ze volgde recent de cursussen Veldwerk SMP, Basiscursus Natuurwetgeving en Gevorderdencursus Natuurwetgeving. In deze blog deelt Madelin haar ervaringen, dus lees snel verder!
Door Madelin van der Lee
Cursus veldonderzoek SMP
Nog niet zo lang geleden ben ik, vanuit mijn passie voor de natuur, als nieuwe adviseur ecologie begonnen bij NatuurInclusief. Omdat het veldseizoen in zicht is, mocht ik de twee cursussen gericht op veldonderzoek voor het Soortenmanagementplan bijwonen. Deze werd gegeven door drie enthousiaste en kundige collega’s: David Brouwer, Annemiek Dijk en Jan Pieter Posthuma.
Rond 16:00 uur kwamen de eerste cursisten binnendruppelen en werden verhalen over ervaringen en (vreemde) hobby’s uitgewisseld. Toen iedereen voorzien was van koffie of thee met iets lekkers gingen we van start.
De eerste avond
We hebben het vooral gehad over de achtergrond van het Soortenmanagementplan. En we zijn kort ingegaan op de soorten waar het onderzoek naar wordt uitgevoerd. In dit geval waren dat voornamelijk diverse vleermuissoorten en gierzwaluw. Vleermuizen zijn, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, op veel diverse plekken te vinden. Zo kan er onderscheid gemaakt worden tussen gebouw-bewonende vleermuizen, boom-bewonende vleermuizen en vleermuizen die gebruik maken van faunavoorzieningen (denk aan bijvoorbeeld vleermuiskasten). Voor het onderzoek is daarnaast het onderscheid tussen zomer-, kraam-, paar- en winterverblijfplaatsen van belang. Dit voor een inschatting van de populatie.
Warmtebeeldcamera en batdetector
De rugzakken met alle benodigdheden werden vervolgens uitgedeeld en met grote interesse bekeken. Voorwerpen als een warmtebeeldcamera en batdetector mochten natuurlijk getest worden! Er was veel ruimte voor interactie en het stellen van vragen, waar goed gebruik van werd gemaakt. Dit gaf een helder beeld van de opzet van het onderzoek (waar, wanneer, waarom, etc.) en een introductie in de apparatuur.
De tweede avond
Er werd uitvoerig geoefend met het determineren van vleermuisgeluiden en spectrogrammen (de visuele weergave van de geluidsgolven/sonar). Onder luid geklik en gepiep aten de cursisten een goed verzorgde maaltijd. Met name de laatvlieger met het kenmerkende ‘tapdance’ geluid is mij goed bijgebleven. Ook creatieve termen als ‘Harry Potter bliksemschicht’ en ‘hockeystick’ kwamen voorbij om de frequentievorm te beschrijven van bepaalde soorten. Daarnaast kan het kijken naar pulsduur, piekfrequentie, pulsinterval en pulsvorm een handig hulpmiddel zijn om soorten te onderscheiden.
Annemiek Dijk, ecoloog:
“De enthousiaste cursisten hadden leuke en inspirerende vragen. Dingen die ik mij zelf eigenlijk nog niet had afgevraagd, zoals of vleermuizen op de kop hun jongen baren. Het antwoord is – na enig zoekwerk – dat dit per soort verschilt.”
Omstandigheden en veiligheid
Verder is er aandacht besteed aan de omstandigheden waaronder het veldonderzoek mag worden uitgevoerd. Denk aan temperatuur, windkracht en neerslag. Ook werd benadrukt dat veiligheid te allen tijde voorop staat. Hier is zorgvuldig over nagedacht en er worden duidelijke voorzorgsmaatregelen getroffen om dit te waarborgen.
Het veld in!
Aangekomen bij het einde van deze leerzame en natuurlijk gezellige avond, heeft elke cursist een goed beeld gekregen van de soorten en hoe het veldonderzoek in de praktijk wordt uitgevoerd. Hierna volgt ook een proefronde, waarbij cursisten onder begeleiding van een ervaren ecoloog rond zonsondergang het veld in gaan om te oefenen. Het leukste is dat er voor velen nu een compleet nieuwe wereld open zal gaan, waarvan zij eerst niet wisten dat deze bestond: welkom in de wereld van de vleermuis!
Cursus natuurwetgeving
Vanuit mijn functie als adviseur ecologie bij NatuurInclusief, waarbij ik mij bezig houd met het opstellen van Soortenmanagementplannen (SMP’s), was ik aanwezig bij de twee cursussen Natuurwetgeving gegeven door collega Sander Hunink.
Gebiedsgericht onderzoek
Voor het SMP wordt gebiedsgericht onderzoek naar onder andere beschermde soorten uitgevoerd, zodat ingrepen in het ruimtelijk domein uitgevoerd mogen worden zonder losstaand ecologisch onderzoek. Natuurwetgeving is dus veelvoudig verweven in mijn werk, waardoor ik uitkeek naar het verdiepen van mijn kennis op dit vlak!
Interactief en gemoedelijk
De cursus nam twee volle dagen in beslag, waarin enorm veel waardevolle kennis werd overgedragen. Met de jarenlange ervaring die Sander meebrengt wist hij deze theoretische inhoud op een hele enthousiaste en inspirerende manier over te brengen. Het leuke was dat de groep cursisten een diversiteit aan achtergronden en ervaringen met zich meebracht, waarbij iedereen een eigen beweegreden had om deel te nemen aan de cursus. Er was daarnaast volop ruimte voor vragen. Dat maakte de dagen lekker interactief en zorgde voor een gemoedelijke sfeer.
Sander Hunink, Adviseur Natuurbeschermingsrecht:
“De groep was intrinsiek geïnteresseerd en door de vele vragen kwam er een goede interactie op gang. Kennis en ervaring delen tijdens een informele sfeer zorgt zo voor verdieping voor iedereen.”
Basiscursus natuurwetgeving
Deze cursusreeks omvatte een basiscursus en een gevorderdencursus met meer verdieping. Zelf heb ik de eerste cursus als zeer compleet ervaren, waarbij het niveau paste bij cursisten die nieuw waren in het vak, maar ook bij al wat meer ervaren geïnteresseerden. Het geeft een goed beeld van de achtergrond van de Omgevingswet, maar ook hoe deze concreet toe te passen is in het werkveld. Aan het einde van de eerste dag keerde ik terug naar huis met een vat vol kennis en handvatten om toe te kunnen passen bij, in mijn geval, de SMP’s.
Gevorderdencursus natuurwetgeving
Bij de gevorderdencursus is Sander niet alleen in detail ingegaan op de hiervoor besproken onderwerpen, maar zijn we ook in de toetsing van deze gebieden gedoken. Wat mij verder erg heeft geïnspireerd was het intermezzo over Rechten van Natuur: het erkennen van de natuur als rechtspersoon, om haar zelf een stem te kunnen geven. Een interessante, waardevolle en groeiende invalshoek!
Een ecoloog heeft geen uitknop
Ook de pauzes bleven niet onbenut; onder het genot van een goed verzorgde maaltijd in de buitenlucht werden ervaringen en verhalen uit het werkveld uitgewisseld. Het werd duidelijk dat natuurwetgeving zich in veel diverse vakgebieden ‘innestelt’. Tussendoor werd er enthousiast gewezen naar voorbijkomende soorten en aanwijzingen dat er kraanvogels over zouden vliegen (het blijven ecologen ;-)). Als kroon op de dag ging iedere cursist naar huis met een mooi en waardevol getuigschrift, als bewijs van deelname aan deze zinvolle cursus.